وبلاگ تخصصی علوم پزشکی
وبلاگ تخصصی علوم پزشکی
نوشته شده در تاريخ چهار شنبه 28 ارديبهشت 1390برچسب:, توسط عماد |

 

 صفرا چیست؟

صفرا مایع زرد آبکی و تلخ می باشد که توسط سلول های کبد ساخته می شود و توسط لوله های باریکی به کیسه صفرا و روده کوچک می ریزد.

صفرا مایعی است که در کبد ساخته شده و در کیسه صفرا ذخیره و تغلیظ می شود تا موقعی که بدن نیاز به هضم چربی ها پیدا کند. در این زمان کیسه صفرا منقبض شده وصفرا را از طریق مجاری صفراوی به داخل روده کوچک می ریزد، جایی که صفرا به هضم چربی ها کمک می کند. صفرا حاوی آب، کلسترول، نمک های صفراوی، پروتئین ها و بیلی روبین است. نمک های صفراوی، با چربی ها ترکیب می شوند و بیلی روبین (رنگ دانه) نیز به صفرا و مدفوع رنگ زرد می دهد.

 شایع ترین بیماری های صفراوی

در حدود ۵ تا ۱۰ درصد از افراد بالغ دچار بیماری های کیسه صفرا می شوند اختلالات سیستم صفراوی هر ساله میلیون ها نفر را مبتلا می کند. بیماری های شایع صفراوی عبارت اند از:

▪ سنگ کیسه صفرا،

▪ سنگ مجرای اصلی صفراوی،

▪ التهاب کیسه صفرا و سایر بیماری ها.

 سنگ کیسه صفرا

▪ سنگ های صفرا چگونه تشکیل می شوند؟

سنگ های کیسه صفرا اجسام بلوری هستند که به دلیل سخت و متراکم شدن اجزای طبیعی و غیرطبیعی صفرا به وجود می آیند.

۱) سنگ های کلسترولی: حدود ۸۰ درصد سنگ های صفرا از رسوب کلسترول ایجاد می شود و به سنگ های کلسترولی معروف هستند. در بسیاری از افراد که دچار سنگ های کیسه صفرا می شوند میزان کلسترول موجود در صفرا بیش از حدی است که بتواند به حالت محلول پایدار باقی بماند و در نتیجه در صفرای فوق اشباع با کلسترول، بلورهای کلسترول تشکیل می شود. رسوب تدریجی کلسترول منجر به پیدایش سنگ های صفراوی کلسترولی می شود.

۲) سنگ های رنگ دانه ای (پیگمانته): سنگ های کوچک و تیره ای هستند که از بیلی روبین ساخته می شوند.

▪ سنگ های کلسترولی: این نوع سنگ ها همان طور که از نامشان پیداست، از کلسترول ساخته شده اند و رنگشان سبز زرد است. تقریبا ۸۰ درصد سنگ ها از این نوع هستند.

▪ سنگ های صفراوی رنگی: دو نوع هستند: سنگ های سیاه و سنگ های قهوه ای

این نوع سنگ ها از مواد زاید هموگلوبین به وجود می آیند. هموگلوبینی که در گلبول های قرمز خونی کهنه و تخریب شده وجود دارد، تبدیل به بیلی روبین شده و در خون آزاد می شود. بیلی روبین توسط کبد و صفرا از بدن خارج می شود.

حال اگر مقدار زیادی بیلی روبین در صفرا موجود باشد، با دیگر اجزای صفرا ترکیب می شود. اگر بیلی روبین با کلسیم ترکیب شود، سنگ های صفراوی سیاه رنگ را تشکیل می دهد که سخت هستند.

▪ گاهی باکتری های موجود در روده، وارد مجرای صفراوی و کیسه صفرا می شوند و بیلی روبین را تغییر می دهند. اگر بیلی روبین تغییر یافته با کلسیم وسپس با چربی موجود در صفرا ترکیب شود، سنگ های صفروای قهوه ای را تشکیل می دهد که نرم تر از انواع سیاه هستند.

▪ خانم های ۲۰ تا ۶۰ ساله بیشتر دچار سنگ صفراوی می شوند.

▪ به طور کلی، خانم ها دو برابر آقایان دچار این بیماری می شوند.

 علایم سنگ کیسه صفرا

۱) مهم ترین علامت وجود سنگ کیسه صفرا، درد معده یا درد در بالای شکم و زیر قفسه سینه است. این درد:

▪ ناگهان در بالای شکم به وجود می آید و به قسمت راست پشت یا شانه ها کشیده می شود.

▪ معمولا این درد باعث می شود بیمار به سختی دست خود را حرکت دهد.

▪ از تنفس راحت و عمیق جلوگیری می کند.

۱) تا ۵ ساعت ادامه دارد.

▪ در شب اتفاق می افتد و بیمار نمی تواند خواب آرامی داشته باشد.

▪ بعد از هر وعده غذایی رخ می دهد.

▪ غالبا با تب، تهوع و کاهش اشتها همراه است.

۲) نفخ به تکرر و تناسب

۳) عدم تحمل غذاهای چرب

۴) هضم نکرن غذا

۵) آروغ زدن

علایمی که نشان دهنده مسدود شدن مجرا و بیرون نرفتن سنگ صفراست، عبارتند از:

▪ یرقان (علایم یرقان عبارت است از زردی پوست و سفیدی چشم ها)

▪ ادرار تیره، مدفوع روشن، تب و سرماخوردگی و تعریق

دکتر هومن خلیقی

 


نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: